Hoarding

Divya heeft de afgelopen jaren veel praktijkervaring opgedaan in het begeleiden van mensen met hoarding. Daarom heeft ze er met collega’s, in samenwerking met een GZ-psycholoog, dit boek over geschreven, wat in mei 2023 is uitgebracht door Boom Uitgeverij.

Hoarding, opruimen en ordenen met problematische verzamelaars

 

Hoarding betekent oppotten, verzamelen, vergaren, hamsteren, opsparen. In de Nederlandse literatuur wordt ook wel gesproken van verzameldwang, verzamelzucht of verzamelwoede. Problematisch verzamelen is in het buitenland bekend als hoarding disorder oftewel hoarding. Het is een ernstig en hardnekkig probleem, omschreven in de DSM-V. En er is (nog) geen simpele oplossing voor. Want eigenlijk gaat het niet over spullen maar over gedachten, emoties en gedrag.

Verzamelen kan een leuke hobby zijn, 70% van de Nederlanders verzamelt wel iets. Ook bewaren we allemaal: dingen die we mooi vinden of bruikbaar of een gevoelswaarde voor ons hebben. Maar vrijwel iedereen kent wel iemand die meer dan normaal verzamelt. Misschien bent u zelf wel iemand die moeilijk afscheid kan nemen van spullen. Of maakt u zich zorgen om iemand uit uw omgeving die veel spullen heeft. Zou er sprake van hoarding kunnen zijn? Doe de test.

Bij problematisch verzamelen is er geen sprake meer van ‘leuk’. Er zijn zoveel spullen dat het een gevaar kan worden voor de verzamelaar, diens huis(genoten), en/of de omgeving. Vaak functioneren leefruimtes in huis niet meer waarvoor ze bedoeld zijn. Er kan niet meer gekookt worden in de keuken, niet in bed geslapen in de slaapkamer, geen bezoek worden ontvangen, vluchtwegen zijn geblokkeerd etc. De omgeving ondervindt daarvan de gevolgen, de verzamelaar vaak zelf niet. Kinderen lijden er onder, familie en vrienden maken zich zorgen, buren ervaren overlast en er kan vaak geen noodzakelijk onderhoud gepleegd worden aan het pand waardoor onveilige situaties kunnen ontstaan.

Bij problematisch verzamelen is er vaak sprake van het bewaren van spullen waarvan anderen de waarde niet zien, alleen de verzamelaar. Bijvoorbeeld lege verpakkingen, oude kranten en tijdschriften, apparaten die kapot zijn. Er kan sprake zijn van hoarding bij de volgende vier kenmerken:
1. Iemand verzamelt of bewaart grote hoeveelheden spullen, die in de ogen van anderen weinig tot geen economische of emotionele waarde hebben
2. Iemand heeft bijzonder veel moeite om afstand te doen van zijn spullen of is hiertoe niet in staat
3. Er is sprake van woonruimte die zo vol is, dat normaal gebruik niet meer mogelijk is (koken, slapen, douchen, bezoek ontvangen e.d.)
4. Iemand lijdt aan stress en is ernstig beperkt in het dagelijks leven.
Bron: Boek “Digging Out, Helping your loved one manage clutter, hoarding & compulsive acquiring, geschreven door Michael A. Tompkins, Ph.D. & Tamara L. Hartl, Ph.D., New Harbinger Publications, Inc 2009

Zowel voor familie, vrienden, als buren van iemand met hoardinggedrag, maar ook voor zorg- en hulpverleners, woningbouwvereniging en voor WMO indicatiesteller is het vaak lastig te beseffen  dat hoarding een psychiatrisch ziektebeeld betreft, omschreven in DSM-V, die niet over gaat. En vooral géén kwestie is van mouwen opstropen en ontruimen. Want daarmee wordt de situatie niet opgelost en verergert vaak alleen maar, zowel voor de verzamelaar als diens omgeving. Kijk voor meer informatie dit voorlichtingsfilmpje dat door de NBPO is gemaakt.

Herken jij je in hoardingproblematiek en wil je daar verandering in? Neem dan contact op. Of wellicht helpt dit formulier je hulpvraag met je behandelaar of huisarts te bespreken. Ben jij zorgprofessional en heb je een adviesvraag? Ook daarvoor kun je in mijn praktijk terecht.
Het belang van het ondersteunen van verwanten die met hoardingproblematiek te maken hebben, wordt steeds duidelijker. Zoek je een betrokken, luisterend oor: neem dan contact op.

terug